K. 13/624-25 (Pr. Bhna.m Paa"ya"n’)

 

Texte : [G. Gerschheimer]

Éd. fondée sur celle de Barth (ISC) ; il faudra reprendre l’examen de l’estampage BnF 283 (32) – en particulier pour adapter la notation de Barth à celle du CIK (distinction parenthèses / crochets droits) – et d’autres estampages, et examiner la pierre elle-même.

 

I. [va.m"sastha : ~ - ~ - - ~ ~ - ~ - ~ - ]

(1) vi"suddhatarkkaa(g)amayuktini"scayaa(n)

n(i)ruu(p)ya - - ~ ~ - (p)rati.s.thitam

yam aantara~n jyotir upaasate budhaa

niruttara.m vrahma para~n jigii.sava.h

a. °tarkkaa(g)ama : °tarkkaa"sama°  ISC. – C’est sans doute un léger défaut de la pierre qui fait ressemble le g à un "s.

d. vrahma para~n : vrahmapara~n  autre découpage proposé par A. Barth (ISC, p. 36 n. 3) ; K. Bhattacharya (1955 ; 1961) adopte la lecture en deux mots.

 

II. [va.m"sastha]

(2) tapa"s"srutejyaavidhayo yadarppa.naa

bhavanty an(ird)d(e"s)yaphalaanuvandhina.h

na kevalan tadphalayogasa"n(g)inaam

asa"nginaa.m karmmaphalatyajaam api

 

III. [va.m"sastha]

(3) nisarggasiddhair a.nimaadibhir gu.nair

upetam a"ngiik.rta"saktivistarai.h

dhiyaam atiitam vacas- ~ - ~ -

(anaa)spada.m yasya padam vidur budhaa.h

c. vacas- ~ - ~ -  : la trad. de Barth repose sur une conjecture vacasaa~n ca gocaraav (ISC, p. 36 n. 4) ; Nilakanta Sastri 1949 et, à sa suite, K. Bhattacharya (cf. 1955 : p. 489 n. 18 ; aussi 1961 : 57), restituent, plus vraisemblablement, vacasaam agocaram.

 

IV. [va.m"sastha]

(4) vibhutvayogaad iha labdhasannidhe("s

"sr)iyaaf padan tasya vibhor idam padam

vikii(r).n.na(d).r"syaa"ngu(li) - ~ - ~ -

~ - ~ -.n.daabjam ivopalaarppitam

cd. La trad. de Barth repose sur une conjecture °ra"smi "sobhate hira.nyakaa.n.daabjam (ISC, p. 36 n. 5).

 

V. [va.m"sastha]

(5) aya~n ca muurddhnaa sphu.taratnamaalinaa

padan dadhaano giri"sasya bhuudhara.h

upaiti loke bahu - ~ - ~ -

~ - ~ Caa maanyatame hi sannati.h

c. La trad. de Barth repose sur une conjecture bahumaanyataam ~ -  (ISC, p. 37 n. 1).

 

VI. [va.m"sastha]

(6) divokasaa.m mauliviluptare.nunaa

padaaravinde(na) yathaa jagatpate.h

bibhartti maanonnati - ~ - ~ -

~ - ~ - - "s "sikharai(r aya)n naga.h

 

VII. [upajaati : = - ~ - - ~ ~ - ~ - - ]

(7) dvijaatisuunur dvijasattamasya

dhruvasya naptaa dhruvapu.nyakiirtte.h

ya(f) praagabhij~naataku - ~ - -

= - ~ - yas svakula.m vyanakti

c. ya(f) : yaf  ISC. – « À première vue, on est tenté de lire yam : mais il est bien plus probable que le lapicide aura confondu ici le signe de l’upadhmaaniiya avec celui du jihvaamuuliiya » (ISC ; p. 35 n. 4).

cd. La trad. de Barth repose sur une conjecture °kulaprajaato gu.nena bhuuyas (ISC, p. 37 n. 3).

 

VIII. [upajaati]

(8) vidyaaadivindvantag.rhiitanaamnaa

tenaikataanena "subhakriyaasu

"sambhof padasyedam ak- ~ - -

= - ~ - - ~ C ivaanya(d a)dre.h

c. ak- ~  : Barth propose de restituer, sans doute, akaari (ISC, p. 37 n. 4).

 

IX. [upajaati]

(9) tenaapi tiirtthodakapaavitaayaam

adhityakaayaam iha bhuudharasya

snaanaart(th)am ii"sasya k.rtam mahii -

= - ~ - - ~ ivaatmakiirtte.h

c. mahii -  : Barth conjecture mahiibh.r(t), comme premier terme d’un composé, par ex. mahiibh.rcchriye (ISC, p. 37 n. 5).

d. - ~ ivaatma° : la conjecture de Barth (ISC, p. 37 n. 5), tiirtham ivaatma°, est improbable : le i de iva est un i initial.

 

X. [aparavaktra : ~ ~ ~ ~ ~ ~ - ~ - ~ - * ~ ~ ~ ~- ~ ~ - ~ - ~ - ]

(10) pa"supatipadabhaag anuttara.m

padam adhigacchatu saanvayo jana.h

ciram avatu hitaaya dehinaam

ayam api bhuumidharo bhuvas sthitim

 

XI. [maalabhaari.nii : ~ ~ - ~ ~ - ~ - ~ - - * ~ ~ - - ~ ~ - ~ - ~ - - ; classé comme aupachandasika par Barth]

(11) rasadasra"sarai"s "sakendravar.se

padam ai"sam vinivaddham i.s.takaabhi.h

.rtuvaarinidhiindriyai"s ca tiirthe

(sa)lilasthaanam akaari tena bhuuya.h

d. °sthaanam : °sthaapanam  Barth (coquille, corrigée par K. Bhattacharya, RVISC, n° 334).

 

XII. [a. ma-vipulaa si l’on adopte la correction de Barth : - - ~ - - / - - ~ ]

(12) @ aaraamadaasidaasaa"s ca pa"savax k.setram uttamam @

yathaasti svadhanan datta.m "sivapaadaaya yajvanaa @

a. °daasi° : lire °daasii° (Barth). – Les documents (pl. 3 des ISC, cliché de l’est. EFEO n. 1163) montrent clairement un i bref. Dans la mesure où la distinction graphique entre i bref et i long est très claire partout ailleurs dans l’inscription, on doit admettre soit une faute du lapicide, soit plutôt un abrègement (cf. Renou, Gramm. sanscrite, § 76 C (p. 86) : « l’abrègement, en position rythmiquement favorable, de la finale aa ii uu de premier membre a lieu hors de toute loi, surtout S. (…) ép. et poésie épigr. »).

@ : spirale (Barth : « volute »).